OBSERWATOR PROWINCJONALNY: Szydłowiecka kontrkultura

Szydłowiecka kontrkultura

Szydłowiecka scena alternatywna (lata 90- współczesność )

Historia sceny muzycznej w Szydłowcu zaczyna się i kończy na Azylu P. Taki pogląd zaszczepia się bezmyślnie zdrowej tkance narodu. Aby zanegować ten monoteistyczny mit postaram się w zgodzie z faktami przedstawić krótką historię tak zwanej szydłowieckiej sceny alternatywnej. Alternatywnej nie tylko w stosunku do powyższego twierdzenia. Szydłowiecka kontrkultura funkcjonowała równolegle do głównego nurtu wypływającego z instytucji do spraw kultury i sztuki propagujących wśród młodzieży piosenkę harcerską, śpiewaną poezję rybacką, italo disco i polski rock masturbacyjny. Scena niezależna w latach 90 tych była mocno zróżnicowanym, otwartym na świat, chłonnym jak gąbka, ciekawym i z pewnością wartym odnotowania zjawiskiem. Tworzyła specyficzny koloryt tamtych czasów w szarym, prowincjonalnym mieście podwójnej moralności i jednostkowo smutnych ludzi. Dzisiaj różnorodność tej sceny niestety z różnych powodów jest medialnie nieobecna i osobniczo nieuświadomiona. Z kronikarskiego obowiązku, który właśnie sobie wymyśliłem postaram się w skrótowej formie przybliżyć to zagadnienie. Początek lat 90 XX wieku to okres wzmożonej aktywności twórczej wielu ludzi z nadczynnością różnych gruczołów. Osoby te bardziej lub mniej związane były z tak zwaną kulturą niezależną lub, jak kto woli z kontrkulturą, która w latach 80-90 była w kraju transformacji ustrojowej szerszym zjawiskiem. Na szydłowieckiej scenie muzycznej pojawiło się kilka zespołów z nurtu punk, hc, rock, metal i noise. Wiele projektów miało tylko epizodyczny charakter, jak na przykład Łosie spod Narkozy, Bamber Death, J.L. Porno Star, czy Lapis Infernalis, a ślad po nich został jedynie w pamięci osób współtworzących te efemerydy przelatujące przez Szydłowiec niczym meteoryt zauważony jedynie przez garstkę osób. Wiele inicjatyw przybrało jednak inne formy i w zmienionej postaci funkcjonowały dość długo lub są aktywne do dnia dzisiejszego. Oprócz działalności typowo muzycznej w tamtym czasie wydawane były także gazetki, tzw. ziny, np. Kwakwarakwa, Svet Se Posral , czy Ścierwo. W 1992 powstał niszowy kolektyw Pussyhorse wyraźnie inspirowany wczesnymi dokonaniami amerykańskich naukowców spod znaku kwaśnej nuty z Butthole Surfers, co na rodzimym gruncie przybierało dość groteskową formę. W tym samym roku zostaje wydana ich debiutancka kaseta „...+!=?” na której znajdują się takie wyboje, jak „ślina zachód”, czy „Chrystian Bytom”. Stylistyczną nieudolność tego projektu można nazwać anty muzyczną odpowiedzią na obrazy Chełmońskiego. Nagrany rok później nowy materiał pojawił się na drugiej kasecie „Podiwuchodnyj Mandarin”. Kolekcjonerskie wydawnictwo zawiera jedyny na świecie cover piosenki z czeskiego serialu „Pod jednym Dachem”. W roku 1994 aktywuje swą wrogą działalność pirackie Radio Pussyhorse improwizujące codziennie na falach ultra krótkich. W tym samym roku przy nieocenionej pomocy SZOKu (Szydłowiecki Ośrodek Kultury) na zamkowym dziedzińcu odbywa się pierwszy koncert na którym prezentują się zespoły lokalnej sceny niezależnej: In Sepultus Crutis - metal, Próba Samobójstwa – hc punk, Baader Meinhof – noise, Sacerdos – metal, D i C (Dupa i Cycki) – noise rock, Pussyhorse – noise, Blady Wacek – hc punk oraz ówczesna gwiazda krajowego industrialu Rigor Mortis.

Pomimo zaporowej ceny 30 tysięcy złotych za bilet, publiczność nie zawodzi. Nie należy przeceniać wartości muzycznej niektórych z tych zjawisk, bo często z różnych powodów (braku umiejętności, braków sprzętowych) ich wartość artystyczna była niskich lotów, a żywot krótki acz intensywny, niemniej z pewnością wart kronikarskiego odnotowania. Lata 90 to także trochę mniej agresywne, bardziej stonowane oblicze młodzieńczych ekscesów, czyli zespoły Gramoffon oraz Arhentina. Rok 1995 objawia światu kasetę Próby Samobójstwa p.t. „Jeszcze nie zwariowałem” z typowo punkowymi przebojami tanecznymi „Gnojek Oj” i „Ksiądz” oraz w roku 97 split z zespołem Himis pt."Chroń swoje wnętrze". W 1998 roku na lokalnych aktywistów grup Oazowych pada czarny cień grozy, a ich serca zamist miłości przepełnia trwoga. Obiekty sakralne w mieście są pod czujnym nadzorem organów bezpieczeństwa, a cmentarz zostaje czasowo zamknięty dla odwiedzających. Przyczyna? Na zwłokach zespołu Sacerdos z inspiracji Lucyfera mutuje black metalowy Belfegor, który dla satanistycznej świętej rodziny był tym, czym są Trąby Jerychońskie dla kapłanów bożego miłosierdzia. Zapowiedzią apokalipsy. W ciągu kilku lat swej działalności płodny Belfegor wydaje na świat czarcie pomioty w postaci dwóch demówek i trzech pełnych albumów (199? „When the leaves fall off the trees”, 1999 "Diabolical Delight", 2000 "The Kingdom Of Glacial Palaces", 2001 "The Work Of Destruction" , 2004"Unholy Destroyer" ). Tak więc z „Burning Hell of Suffering” na spoconej twarzy, wykrzykując „Profane Manifesto” wchodzimy w nowe, czarne niczym diabelskie źrenice millenium.

Nowe tysiąclecie to także nowe oblicze sceny niezależnej okrzepłej już nieco na gruzach pięknie tragicznego Szydłowca. Odbywa się cykliczna impreza Rock Fest, na której prezentują swe twórcze obstrukcje mniej lub bardziej ciekawe zjawiska muzyczne z całego kraju, a nawet egzotycznej Białorusi. W późniejszym czasie, niestety na krótko pojawia się także Jam Session po szydłowiecku. Aktywne projekty z tego okresu to oprócz potwora Belfegora, także metalowa głowa (zakuty łeb?) Metalhead (heavy metal), która ma na koncie dwie demówki i jeden lp ( "Heavy Metal Warriors" 98, "The Iron Hills" 99, "The Return to the Metal Valley" 2001), oraz Stuschu Futunku (hc punk), które wydało w 2007 roku płytę "Antypaństwo", K2 (hc punk), Liquid Sanity (nu metal). W kolejnych latach w mieście ma miejsce prawdziwy renesans punk rocka. Powstają niczym grzyby po radioaktywnym deszczu kolejne punkowe składy, m.in. „TheNaturat” (punk rock), „Żargon” (punk rock), „Aerospatile”(punk rock), Sabaka Niewirna (punk rock), Yellow Pipe (alternative rock) oraz obdarzona oryginalną słowiańską urodą Swobodna (rastapunk/folk). „Natura nie znosi próżni”, więc wypełnia ją także Efedryna (hc punk), która niczym 'Ćma”w narkotycznym locie ku samozagładzie miała swoje „Cztery minuty”.

Na odległym arktycznym biegunie piosenki ambitnej pojawia się na krótko projekt o nazwie Briefing, którego utwór pt. „W hołdzie największym” pnie się na szczyt listy przebojów Radia Kielce równie szybko, jak odchodzi w niebyt. W tym samym czasie na przeciwnym biegunie powołano do życia audiowizualny kolektyw Evening With Deaf (ambient, harsh noise) którego oniryczna twórczość nieodparcie kojarzy się z oczyszczającym przedawkowaniem pestycydów. Członkowie tej grupy organizowali także cykliczną imprezę pod nazwą „Sztuka Hałasu", na drugiej edycji tego mini festiwalu debiutował Jenot, lokalny projekt z pogranicza modularnej rzeczywistości i hipnotycznego snu, aktywny do dnia dzisiejszego. Ostatnio na horyzoncie pojawiło się naturalne przedłużenie Próby Samobójstwa i Stuschu Futunku, czyli ich Skraffky oraz ciekawy lecz spóźniony co najmniej o 10 lat Sanderling. I to wszystko w małym Szydłowcu. Jak widać to miejsce nie jest li tylko azylem dla kompleksów i wyliniałych estradowych kuców. Kulturowa mozaika tego miejsca była, jest i mam nadzieję wciąż będzie podstawą do poszukiwania nowych brzmień i oryginalnych form ekspresji, będzie podstawą negującą pojęcie muzyki jako dodatku do jarmarków, festynów, parteitagów i patriotycznych uroczystości ku czci pamięci.