 |
| 1. |
W świecie warunkujących się przeciwieństw podpartym dwuwartościową logiką wszystko posiada swoją odwrotność, każdej tezie towarzyszy antyteza. Nie inaczej jest ze świętym Mikołajem, który w cieniu worka z prezentami skrywa mroczną naturę anty Mikołaja.
Jego początków można się doszukać w wierzeniach pogańskich i mitologii greckiej, gdzie występuje rogaty Faun, kochanek Luny, bogini Magii i Księżyca. Rodzi się on 21 grudnia w święto powrotu Słońca, natomiast umiera i odchodzi do podziemnego świata w święto zmarłych. Jego atrybutem jest kij pasterski, który z kolei utożsamia się z religią chrześcijańską gdzie funkcjonuje jako pastorał, znak rozpoznawczy św. Mikołaja.
Owłosiony, rogaty stwór, człowiek-kozioł, demon pobrzękujący nocą łańcuchem przypominający postać z horroru. To opis istoty zwanej Krampusem, który zwykł towarzyszyć św. Mikołajowi. Wywija rózgą i grozi, że niegrzeczne dzieci wpakuje do wiklinowego kosza i spali w ogniu piekielnym. Ta przedziwna istota posiada czerwone lub czarne owłosienie, długi szpiczasty język, zamiast nóg ma kopyta, a jej łeb zdobią okazałe rogi. Jego zadaniem jest karanie dzieci, które przez miniony rok odznaczały się wyjątkowym okrucieństwem i lenistwem i przez to trafiły na czarna listę. Krampus używając swoich potężnych pazurów rozszarpuje swoje ofiary, niektóre pożera na miejscu inne porywa do piekielnych czeluści uwalniając rodziców od dziecka, które nie potrafiło okazać szacunku. Nie oszczędza także dorosłych, kłamców, zdrajców, polityków i giełdowych maklerów ( siał popłoch na Wall Street w grudniu 1929 roku).
 |
| 2. |
Nie wiadomo skąd się wziął ten przerażający stwór i obyczaj, który ukształtował jego legendę. Na ile przetrwały w nim magiczne obrzędy z czasów pogańskich, związane z przepędzaniem demonów, a na ile, poruszyła ludyczną wyobraźnię chrześcijańska ikonografia pełna bojaźni i przemocy. W austro-bawarskim folklorze alpejskim Krampus utożsamiany był przede wszystkim ze świętym Mikołajem, był jakby jego mrocznym alter ego. Swoją osobliwość ujawniał głównie w trakcie świąt Bożego Narodzenia.
Mimo kontrowersji i niechęci, Krampusy odradzały się przez stulecia. W XVI wieku znalazły miejsce w aprobowanych przez Kościół adwentowych misteriach, stając się w XVII nieodłącznymi towarzyszami św. Mikołaja. Apogeum popularności Krampusów zbiegło się w XIX wieku z modą na wysyłanie pocztówek. W święta Bożego Narodzenia furorę robiły pocztówki z napisem „Gruß vom Krampus”.
Obecnie demoniczna koza jest stałym elementem popkultury.
Amatorom mocnych wrażeń z lekkim przymrużeniem oka można polecić horrory "Krampus - The Christmas Devil" i Krampus: The Devil Returns". Wszystkim innym do zgłębienia tematu wystarczy Scooby Doo - Gniew Krampusa.
0 komentarze: