 |
| 1 |
W filmie „
Koniec trasy” (2015 r.) opowiadającym historię pięciodniowego wywiadu przeprowadzonego przez dziennikarza pisma Rolling Stone z pisarzem Davidem Fosterem Wallace'm, główny bohater podczas sceny spotkania z przyjaciółmi (62'33) oglądając telewizję wspomina o filmie „
Algier” z aktorką Hedy Lamarr „...
jest fascynująca, wymyśliła metodę rozpraszania widma” - mówi do przyjaciółki Wallace. Wspomniany film, w którym główną rolę zagrała Hedy Lamarr miał swoja premierę w 1938 r. Właśnie w tym roku Hedwig Eva Maria Kiesler austriacka żydówka przybyła do Holywood zmieniając nazwisko na Hedy Lamarr. Wytwórnia filmowa Metro-Goldwyn-Mayer, która podpisała z nią kontrakt reklamowała swój nowy nabytek jako „najpiękniejszą kobietę Holywood”. Wcześniej znana była głównie z czechosłowackiej produkcji „
Ecstasy”, gdzie jako Ewa epatowała nagością i grała w odważnych jak na owe czasy scenach aktu miłosnego, w których w roli Adama dzielnie partnerował jej niemiecki aktor Aribert Mog. Film w roku 1933 wywołał skandal obyczajowy i w wielu krajach był zakazany. Dzieło czeskiego reżysera Gustava Machatego oficjalnie potępili papież Pius XI i kanclerz Adolf Hitler, który podobno później wdał się w romans z ekscentryczną aktorką. Hedy Lamarr z Hitlerem i Mussolinim poznał jej pierwszy mąż Fritz Mendl sympatyzujący z faszystami austriacki przemysłowiec z branży zbrojeniowej. Mendl był ustosunkowanym politycznie prezesem Hirtenberger Patronen Fabrik, produkującej amunicje i części do radiostacji. W okresie II wojny światowej w jego fabryce pracowali więźniowie obozu Mauthausen. W roku 1937 Maria Kiesler aka Hedy Lamarr porzuciwszy męża wyjechała do Londynu, a następnie do USA, gdzie w 1940 roku poznała muzyka Georga Antheil. W świecie artystycznej awangardy lat 20 nosił przydomek „Bad Boy of Music”. W późniejszych latach w Holywood komponował muzykę do filmów. Na zamówienie znanego kubisty Fernanda Legera w 1924 r. skomponował muzykę do filmu „
Ballet Mecanique”. Do kompozycji wykorzystał instrumentarium złożone z zsynchronizowanych mechanicznie 16 pianoli, 3 ksylofonów, 4 perkusji, 2 fortepianów, 7 elektrycznych dzwonków, 5 syren alarmowych, tam-tamu i 3 samolotowych śmigieł. W roku 1941 Hedy Lamarr i George Antheil po rocznej współpracy zarejestrowali w urzędzie patentowym nowatorski system sterowania torpedami przy pomocy fal radiowych o zmiennych częstotliwościach, określany dziś jako FHSS (
frequency-hopping spread spectrum). Patentem zainteresowała się US Navy. Ze względu na duże znaczenie dla obronności kraju i zastosowanie militarne projekt został utajniony aż do lat 90 tych. Jedna z odmian opracowanego przez aktorkę i muzyka systemu ma dziś zastosowanie między innymi w GPS i sieci GSM.
 |
| 2 |
Losy Ariberta Moga, partnera Hedy Lamarr ze sławnej „Ecstasy” nie były tak optymistyczne. W czasie, gdy ona rejestrowała patent w 1941 r. zginął służąc w jednostce liniowej na froncie wschodnim. Rok wcześniej wcielił się w postać niemieckiego oficera w swoim ostatnim filmie pt. „Koncert życzeń”. Współscenarzystą tej propagandowej produkcji był Josef Goebels, który najwyraźniej nie był zadowolony z końcowego efektu swej pracy.
Czeski reżyser "Ecstasy" Gustaw Machaty wyjechał do USA i w 1937 roku nagrał swój najpopularniejszy film "Madame X". Obraz ten doczekał się dwóch remake'ów w 1966 i 1981 r. Pierwsza, przedwojenna wersja tego filmu zapewne była znana w Szydłowcu, być może oglądano ją w Kinie Corso. We wspomnieniach żydów szydłowieckich w książce „Szydlowiec memorial book” wydanej w Nowym Jorku w 1974 r. przewija się postać ładnej i inteligentnej, niemieckiej blondynki zwanej Madame X. Za jej wstawiennictwem u rezydującego w Radomiu gubernatora Karla Lasha w Szydłowcu w 1941 roku nie zostało wydzielone odrębne getto, a żydzi mogli pozostać we własnych domach. Madame X przyczyniła się także do uwolnienia z radomskiego więzienia aresztowanego przez gestapo nauczyciela Altera Freedmana. Za swoją pomoc była sowicie wynagradzana wyrobami jubilerskimi, futrami i zegarkami. Z relacji Abrahama Finklera można się dowiedzieć, że Madame X była żoną wysoko postawionego urzędnika dystryktu radomskiego, a także kochanką gubernatora Lascha. Według słów Finklera „Dla Szydłowca czyniła cuda”. Żydzi z Szydłowca, których jednak nie objęła jej dobroczynna działalność trafiali często do fabryki amunicji Hasag w Skarżysku, a następnie do Mauthausen, gdzie pracowali między innymi dla Hirtenberger Patronen Fabrik pod kierownictwem Fritza Mendla pierwszego męża Hedy Lamarr. Dla wielu z nich był to koniec trasy. Hedy Lamarr zmarła w roku 2000 przeżywając 19 dni nowego millenium. David Foster Wallace popełnił samobójstwo 8 lat później.
Ciekawostki
-
W 1998 r. na okładce pakietu programu graficznego Corel Drew bezprawnie wykorzystano wizerunek Hedy Lamarr . W wyniku ugody odstąpiła od roszczeń.
-
W 2015 roku w domu aukcyjnym Bonhams wystawiono na sprzedaż samochód Rolls-Royce Phantom III Drophead Coupe rocznik 1937 należący do Hedy Lamarr i Fritza Mandla. Nabywca zapłacił około 2 mln. 380 tys. zł.
- W roku 2016 amerykańska artystka komediowa Jamie Loftus postanowiła zjeść liczącą 1080 stron powieść Dawida Fostera Wallace'a "Infinity Jest"
 |
| 3 |
0 komentarze: